شاید تاکنون اصطلاح تابلو برق و یا برق صنعتی به گوشتان خورده باشد و ممکن است در مکان های مختلف جعبه های بزرگی که بر روی آن ها علامت خطر درج شده است را دیده باشید. اما احتمالا نمی دانید تابلو برق هوشمند چیست و چه کاربردی دارد؟ در این محتوا سعی بر این داریم که شما را تا حدودی با صفر تا صد تابلو برق آشنا کنیم و اطلاعات مفید و تعاریف دقیق تری را در این باره به اشتراک بگذاریم.
معرفی تابلو برق و کاربرد آن
تابلو برق (Electrical Enclosure) در واقع محفظه ای فلزی یا غیر فلزی است که تجهیزات و قطعات الکتریکی بر روی آن نصب و سیم بندی می شوند و انشعابات برق یک محیط، درون این محفظه سازماندهی می شوند. امروزه تابلو های برق کاربرد های اساسی و مهمی را در بسیاری از پروژه ها، کارخانجات و صنایع، سازمان ها و مجتمع ها و… ایفا می کنند.
تابلوهای برق شامل بخش های مختلفی هستند که از جمله این بخش ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: کلیدها، رله‌ها، فیوزها، جدا کننده‌ها، قطع کننده‌ها، دستگاه‌های برقی، قطعات کنترل، ترانسفورماتورهای جریان، ترانسفورماتورهای پتانسیل و سایر تجهیزات
نحوه انتخاب تجهیزات تابلو برق اینورتر و حرفه‌ای
نحوه انتخاب تجهیزات تابلو برق و ساخت آن، تابع استاندارد های داخلی و بین المللی بخصوصی است. همینطور محل نصب انواع تابلو برق های صنعتی، خانگی و یا فشار ضعیف دارای اهمیت بالایی است و در نحوه ساخت تابلو اینورتر و انتخاب تجهیزات آن تاثیر زیادی دارد.
تاریخچه تابلو برق و هدف از بکارگیری آن
پیشینه ظهور و تاریخچه تابلو برق به زمانی برمی گردد که متخصصان صنعت برق و الکترونیک برای جلوگیری و به حداقل رساندن خطرات احتمالی و افزایش ایمنی، به فکر طراحی تابلوهای برق و بکارگیری آن ها شدند. خطراتی که ناشی از عوامل محیطی یا بروز اتصال كوتاه در تجهيزات الكتريكي، تغییر جریان برق، افزایش ولتاژ و یا شوک های الکتریکی و… هستند.
بنابراین هدف از بکارگیری تابلو های برق حفاظت و کنترل، تامین ایمنی برای افراد و جلوگیری از شوک الکتریکی و برق گرفتگی، محافظت از سایر تجهیزات، کنترل انرژی و توزیع آن و تعمیر و نگهداری راحت تر و سریع تر تجهیزات الکتریکی می باشد.
انواع تابلو برق حفاظت و کنترل
همانطور که گفتیم تابلو برق ها در مکان های مختلفی اعم از واحد های صنعتی و مسکونی کاربرد دارند. این وسیله از نظر نوع دسترسی به انواع مختلفی تقسیم می شود که عبارتند از:
تابلو برق ایستاده
تابلو برق ایستاده همانطور که از نام آن مشخص است، حالت ایستاده دارد. این تابلو در اماکنی مانند موتور خانه های معمولی و موتورخانه های هوشمند کاربرد دارد. این نوع تابلو برق خود به دو نوع ثابت و چند منظوره تقسیم می شود.
تابلو برق سلولی
تابلو برق سلولی هم از نوع ایستاده می باشد. چهارچوب و اسکلت این نوع تابلو به دو صورت پیچ و مهره و یا جوش خورده می باشد.
تابلو برق اصلی
تابلو برق اصلی در پست برق و در طرف فشار ضعیف ترانس مورد استفاده قرار می گیرد.
تابلو برق نیمه اصلی
تابلو نیمه اصلی از تابلو اصلی تغذیه کرده و مسئولیت توزیع توان قسمت مستقلی از مجموعه را بر عهده دارد.
تابلو برق فرعی
تابلو برق فرعی نیز از تابلوی اصلی تغذیه کرده و برای توزیع برق سیستم خاصی مانند موتور خانه یا روشنایی و … مورد استفاده قرار می گیرد.
کنترل تابلوهای برق
اما چگونه می توان تابلو برق ها را کنترل کرد؟ برای کنترل و تست تابلو برق ها روش هایی وجود دارد که عبارتند از:
- کنترل و تست عایقی
- تست تزریق جریان اولیه
- تست تزریق جریان ثانویه
- تست میگر
- تست دی الکتریک تجهیزات
- تست عملکرد مکانیکی
- تست سیستم اندازه گیری
تابلو برق صنعتی چیست و چه کاربردی در صنایع دارد؟
تابلو برق صنعتی همانطور که از نام آن پیداست، در صنایع تولیدی و کارخانجات کاربرد دارد و نقش مهمی را برای برقراری ارتباطی درست و منظم بین اجزای سیستم برق این صنایع ایفا می کند. تابلو های برق صنعتی معمولا از جنس فلز، پلی کربنات و یا کامپوزیت ساخته می شوند و بسته به نوع کاربرد شامل تجهیزات داخلی مختلفی هستند. تابلوهای برق صنعتی از نظر ساختار در انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
- تابلوهای Metal Enclosed
- تابلوهای Metal Clad
- تابلوهای Compartment Type
- تابلوهای Withdrawable (کشویی)
- تابلوهای Rack
- تابلوهای Swing
تابلوهای Metal Enclosed دارای محفظه ای فلزی می باشند که تمام تجهیزات الکتریکی در داخل آن نصب می شوند. این نوع تابلو برق خود به دو دسته ی Metal Clad و Compartment Type تقسیم می شود. تابلوهای Metal Clad شامل چندین محفظه ی مختلف بصورت جداگانه هستند، تا در صورت بروز خطا در یک محفظه، سایر محفظه ها از آسیب و خطا مصون باشند. تابلوهای Compartment Type برخلاف تابلوهای Metal Clad دارای محفظه های متصل به هم هستند. تابلوهای کشویی جهت کنترل موتور ها مورد استفاده قرار می گیرند. ایمنی این نوع تابلو ها بیشتر و نحوه ی سرویس آن ها راحتتر است.
تابلوهای Rack بصورت قفسه ای می باشند و انواع محفظه های کنترل،الکترونیکی، مخابراتی و اندازه گیری بر روی این تابلو ها نصب می شوند.
تابلوهای Swing هم از نوع تابلو های Rack می باشند.قیمت بالای این نوع تابلو ها ناشی از درب شیشه ای آن ها می باشد. همچنین دسترسی به پشت تجهیزات و مشاهده ی آن ها در این نوع تابلو، راحت تر می باشد.
تابلو برق ATS چیست؟
ATS (چنج آور) یا تابلو برق اضطراری به عنوان یک دستگاه جانبی برای دیزل ژنراتور و یا ژنراتور های گاز سوز برای قطع و وصل جریان در مصرف کننده ها مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارت دیگر این تابلو در هنگام قطعی برق، به منظور اتصال اتوماتیک برق اضطراری به مصرف کننده ها و اتصال مجدد برق شبکه بکار می رود. در حالت استاندارد تابلو برق ats از دو عدد کنتاکتور(کلید هوایی) و یک تابلو کنترل تشکیل می شود.
تابلو برق هوشمند چیست؟
یکی از مهمترین و اصلی ترین قسمت های خانه هوشمند، تابلو برق هوشمند می باشد.امروزه بسیاری از اماکن تجاری و مسکونی به تابلو های هوشمند تجهیز شده اند. این تابلو ها با واکنش خودکار در برابر نوسانات الکتریکی، نقش مهمی را جهت تامین ایمنی ساختمان و افراد ایفا می کنند. تابلو هوشمند با اتصال به اترنت برای مدیریت توزیع برق مورد استفاده قرار می گیرد. توسط این تابلوها به راحتی میتوان از میزان مصرف تجهیزات الکترونیکی اطلاع یافت و وضعیت سیستم برق ساختمان را بررسی کرد.
تابلو برق نحوه بستن کنترل فاز با کنتاکتور
یکی از تجهیزات حفاظتی مورد استفاده در تابلوهای برق، کنترل فاز می باشد که وظیفه آن حفاظت از تجهیزات در برابر اختلالاتی مانند افزایش و یا کاهش ولتاژ، جابجایی فاز ها و یا عدم تقارن آنها می باشد. تابلو برق نحوه بستن کنترل فاز با کنتاکتور به این صورت است که اگر برق سه فاز باشد، باید مستقیما به کنتاکتور وصل شود و می توان برای اتصال سه فاز به کنترل فاز از سه رشته سیم نازک فرمان استفاده کرد. همچنین با نصب کنترل فاز تکفاز در ورودی ساختمان ها بعد از کنتور برق، نیازی به نصب محافظ برای دستگاه های خانگی نیست.
