گلخانه و انواع آن در حقیقت گیاه خانه هایی هستند که با پوشش های شفافی پوشانده شده و محل پرورش سبزیجات و گیاهان می باشند. در گلخانه‌ها عوامل محیطی موثر در حیات و رشد گیاهان، از قبیل دما، نور، رطوبت نسبی و دی اکسید کربن کنترل می شوند تا بتوان گیاهانی را که تنها یک بار در سال در یک منطقه قابل کشت هستند در گلخانه در طول سال، دو یا سه بار کشت نمود.
گلخانه چیست؟
گلخانه و انواع آن امروزه برای کشت گیاهان و گل های مختلف در دنیا استفاده می شوند. زیرا گلخانه یا Greenhouse مکان بسته ای است که امکان کنترل شرایط محیطی را به خوبی مهیا نموده است. همانطور که میدانید کشاورزی یکی از پرریسک ترین کارهای دنیا از جنبه اقتصادی می باشد؛ زیرا بسیار تحت تاثیر عوامل محیطی است. سرما و باد و باران های سیل آسا و تگرگ نمونه هایی از این تهدیدات محیطی می باشند که همواره سالانه خسارت های زیادی را متوجه کشاورز یا باغدار می کنند.
از سوی دیگر ما با محدودیت منابع آبی و خشکسالی در مناطق زیادی در کشور و در دنیا روبرو هستیم. منابع آبی کشور ما به خصوص در طی سال های اخیر بسیار محدود شده است و زمین های بایر زیادی بلااستفاده مانده اند. در حالی که با افزایش جمعیت، نیاز به محصولات کشاورزی وجود دارد، لذا قحطی و گرسنگی در سال های آینده کشور را تهدید می نماید.
البته در این میان به منافع اقتصادی تولیدات محصولات کشاورزی نیز باید توجه کنیم. نفت و گاز که اکنون منابع درآمد مهم ما هستند، منابع آلوده کننده محیط زیست هستند که در آینده هم به اتمام خواهند رسید. لذا با توجه به چنین حقایقی تولید محصولات کشاورزی با حداقل ریسک تولید، بهترین پیشنهاد می باشد. در همین راستا در حالی که دنیا به محصولات گلخانه ای توجه می کند، لازم است ما نیز در کشورمان هر روز توجه بیشتری به گلخانه معطوف نماییم.
انواع گلخانه در ایران
بررسی گلخانه و انواع گلخانه ها در ایران را باید با زدن گریزی به تاریخ تاسیس اولین گلخانه در تاریخ شروع نماییم. اولین گلخانه در مصر باستان تاسیس شد تا در آن صیفی جات برای پادشاه مصر کشت شود؛ پزشکان برای درمان پادشاه بیمار خیار تجویز کرده بودند.
در ایران نیز اولین گلخانه ها از جنس شیشه و فلز بودند و در سال 1335 شمسی وارد شدند. اما اکنون گلخانه های متعددی وجود دارند که هم شفاف می باشند و هم پایدار و بادوام هستند. در همین راستا تقسیم بندی گلخانه و انواع آن براساس تولید و سازه، ظاهر و شکل و کاربری می باشد.
براساس تولید، انواع گلخانه ها شامل گلخانه صیفی جات و سبزیجات، گلخانه گل و گیاهان زینتی و گلخانه تولید قارچ است. گلخانه براساس سازه به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم میشود. گلخانه های متحرک سقف متحرک دارند، لذا سقف قابل جابجایی است.
ساخت و تاسیس گلخانه مدرن و قشنگ
تاسیس گلخانه و انواع مختلف آن در همه جای نقاط کشور امکان پذیر است و می تواند در تمامی طول سال نه تنها محصولات مورد نیاز کشور را برآورده نماید بلکه ارز آوری خوبی نیز برای کشور داشته باشد. در همین راستا باید گفت مهندسین کشاورزی در کشور متعدد می باشند. همچنین امکاناتی همچون زمین مناسب برای کشت نیز در دسترس است. تنها کافیست بر اساس خاک و منطقه، محصول مورد نظر را به درستی انتخاب نمود. و همینطور بهتر است از هوشنتد ساز گلخانه استفاده کنید!
در گلخانه ها چه عواملی قابل تنظیم است؟
دیواره و سقف گلخانه ها با توجه به پوشش شفافی که از جنس شیشه و پلاستیک است، انرژی خورشید را محبوس می کنند. بدین ترتیب در گلخانه و انواع آن گرما نگهداری می شود و دمای درون آنها افزایش می یابد. امکان متعادل نگه داشتن دمای گلخانه، گیاهان را در برابر افزایش دما و گرمای تابستان و سرمای زمستان محافظت می نماید. اگرچه گلخانه ها فضای محدودی می باشند، اما سال های زیادی قابل استفاده هستند.
فواید سازه گلخانه
در طول تاریخ با توجه به فواید سازه گلخانه استقبال از تاسیس گلخانه و انواع آن همواره افزایش یافته است. یکی از این فواید امکان کاشت در طول سال می باشد، به طوری که محصولاتی مانند خیار در گلخانه سه بار در سال کشت می شوند و گوجه فرنگی در سال دو بار کشت می گردد. فایده دوم به افزایش تولید محصول در واحد سطح، نسبت به هوای آزاد باز می گردد. در گلخانه و انواع آن، توجه به مدیریت و نوع محصول و سیستم آن بین 10 تا 15 برابر محصول بیشتری در واحد سطح نسبت به فضای آزاد تولید می شود.
زیرا در گلخانه امکان کشت طبقاتی وجود دارد و همچنین عوامل محیطی همانند دما، رطوبت، اکسیژن و دی اکسید کربن کاملا تحت کنترل هستند. همچنین آفات و بیماری ها نیز به راحتی کنترل می گردند. اکنون که منابع آبی بسیار محدود می باشند و به علت کمبود آب بسیاری از زمین ها زیر کشت نمی روند، تاسیس گلخانه در چنین زمین هایی پیشنهاد عالی محسوب می شود. البته برای کنترل انرژی نیز می‌توانید از مواردی همچون هوشمند ساز گلخانه نیز استفاده کنید! در گلخانه ها به علت گردش آب در مصرف، آب صرفه جویی می گردد. گلخانه ها بسته به نوع محصول به دو صورت بارانی و یا قطره ای آبیاری می شوند.
همچنین با توجه به اینکه گیاهان در گلخانه و انواع آن در بستر پرورش می یابند، این محصولات به دو صورت کشت در خاک و بدون خاک کشت می شوند. کشت در خاک سنتی ترین و علمی ترین روش کشت میباشد که به راحتی مدیریت آن انجام می گیرد. گرچه بیماری های خاکزی و از دسترس خارج شدن قسمتی از مواد مغذی، تهدیداتی هستند که همیشه وجود دارند. البته در سال های اخیر در گلخانه ها امکان کشت هیدروپونیک یا آب‌کشت که کشت بدون خاک است، گسترش یافته است. در این روش کشت، از پشم سنگ، پرلیت، ماسه و لیکا برای بستر استفاده می گردد. این روش در حال رونق می باشد و مزیت های خاصی دارد.
